Column: Bent u therapietrouw?

Pit Janssen, apotheker

Bent u therapietrouw?

Neemt u altijd uw medicijnen in? Of vergeet u ze af en toe? Dat is u vast eens overkomen. Sommige ochtenden zijn nu eenmaal zo zwaar dat u alleen oog heeft voor uw lichaam en u snakt naar een kop koffie. Uw medicatie heeft dan vaak minder prioriteit. Herkent u zich hier in? Dan bent u niet de enige. Maar liefst een derde van de Nederlandse bevolking neemt medicatie niet altijd op de juiste manier in. Hoe lossen we dat op?

Wat is therapietrouw?

Als u uw medicijnen precies zo inneemt zoals uw arts dat heeft voorgeschreven, bent u therapietrouw. Dat wil dus zeggen dat medicijnen op de voorgeschreven dagen, met de voorgeschreven frequentie, op het voorgeschreven innamemoment en in de voorgeschreven vorm worden ingenomen. Wist u dat artsen minimaal 6 (en vaak wel meer dan 10) jaar gestudeerd hebben voordat ze tegenover u zitten in de spreekkamer? Artsen weten wat ze doen en geven u de juiste instructies mee over hoe uw medicijnen ingenomen dienen te worden. Als u zich aan de instructies van uw behandelend arts houdt, werkt het medicijn beter en bent u therapietrouw.

Gevolgen van therapieONtrouw

Recente Nederlandse cijfers laten zien dat gemiddeld één op de vier mensen die langdurig medicijnen gebruikt, zich niet aan het voorgeschreven medicatieplan houdt. Vergeet u ook weleens medicatie in te nemen? Dan kunnen uw klachten verergeren of duurt het herstel langer, waardoor u misschien vaker naar het ziekenhuis moet. Verkeerd medicijngebruik kan ook leiden tot vervelende bijwerkingen. De kwaliteit van leven gaat er op achteruit als u zich niet aan uw innameschema houdt. Therapieontrouw heeft niet alleen grote gevolgen voor uzelf, maar ook voor de kosten van de gezondheidszorg. Hoe groot is dit probleem, vraagt u zich nu misschien af? Uit onderzoek blijkt dat therapieontrouw de maatschappij jaarlijks vele miljarden euro’s kost.

Meerdere aspecten spelen een rol

Er zijn heel veel redenen om uw medicijnen niet in te nemen. U vergeet ze bijvoorbeeld, of heeft ze niet meer in huis. Misschien neemt u uw medicijnen wel altijd in, maar niet zoals voorgeschreven (op een nuchtere maag, bijvoorbeeld). Ook dan haalt u niet het maximale uit uw medicijngebruik.

Bij MedApp geloven we dat de oorzaken van therapieontrouw op te delen zijn in drie categorieën:

  • Gedrag
  • Organisatie
  • Educatie

GEDRAG

Sommige mensen nemen hun medicijnen niet regelmatig in, omdat het innemen nog geen onderdeel van de dagelijkse routine is geworden. Vergeet u wel eens uw medicatie in te nemen? Dat kan natuurlijk altijd gebeuren. Als dit vaker voorvalt, kan het negatieve gevolgen hebben voor uw eigen gezondheid. Dit geldt ook voor het uitstellen van medicijninnames. Van het belang van tijdige en regelmatige medicijninname dient u zich goed bewust te zijn. Het is uw verantwoordelijkheid om daar ook naar te handelen. Dat betekent ook dat u uw medicijnen altijd bij de hand moet hebben wanneer een innamemoment zich aandient.

ORGANISATIE

Pakt u wel eens het laatste medicijn uit de strip en komt u er achter dat u geen nieuw doosje op voorraad heeft? Erg vervelend. Het duurt vaak meer dan een dag voordat er nieuwe medicijnen voor u klaar liggen bij uw apotheek. Vervolgens moet u ook nog uw medicatie op gaan halen. Het beheren van uw medicijnvoorraad is soms lastig. Onvoldoende voorraad leidt ertoe dat u geen medicijnen in kunt nemen op de voorgeschreven momenten. Dit zorgt er voor dat u therapieontrouw bent.

EDUCATIE

Heeft uw arts of apotheker uitleg gegeven over juiste inname van uw medicijnen en mogelijke bijwerkingen? Vaak is dit wel het geval. U krijgt meestal zelfs een bijsluiter mee. Soms wordt u echter overvallen door de hoeveelheid informatie die op u af komt. Dit kan er voor zorgen dat u niet alle informatie heeft onthouden. Onvoldoende kennis zorgt er in dit geval voor dat u onbewust therapieontrouw bent.

Patiënten zijn dus niet altijd bewust therapieontrouw. De redenen voor therapieontrouw zijn zeer divers. Deze uiteenlopende redenen voor het niet, of niet juist innemen van medicatie, maken het lastig therapieontrouw aan te pakken. Wat voor u werkt, werkt misschien niet voor een ander. Een oplossing voor therapietrouw zou u daarom moeten steunen bij diverse aspecten van medicijngebruik.

Een passende oplossing zou u dus moeten helpen om uw gedrag aan te passen en dus uw medicatie niet meer te vergeten. Ook zou die oplossing u moeten ondersteunen bij de organisatie van medicijnen, zodat u altijd voldoende voorraad heeft. Daarnaast is educatie belangrijk, zodat u bijvoorbeeld weet hoe u uw medicijnen hoort in te nemen en wat eventuele bijwerkingen zijn.

Hoe kan eHealth helpen?

Een passende oplossing vinden is lastig, maar zeker niet onmogelijk. eHealth kan hierbij uitkomsten bieden. eHealth omvat alle digitale toepassingen in de zorg. Het aantal en de veelzijdigheid van eHealth toepassingen biedt veel perspectieven. Zo kunt u medicijnherinneringen instellen via een app. Of digitale bijsluiters raadplegen over correct medicijngebruik en mogelijke bijwerkingen. Maar ook meldingen instellen die aangeven dat uw voorraad bijna op is en u nieuwe medicatie moet bestellen bij uw arts of apotheek. De mogelijkheden van eHealth lijken oneindig.

MedApp is een goed voorbeeld van een passende eHealth oplossing. Alhoewel zorgverleners vaak nog terughoudend zijn met eHealth, zijn er ook enthousiastelingen4. eHealth kan helpen therapietrouw te verbeteren én draagt bij aan uw zelfredzaamheid. Zo verbeteren we samen de zorg.

Referenties/bronnen:

  1. Bakker, J.H. Therapietrouw – Van ervaren belang naar gedeeld belang. Januari 2016. Verkenning in opdracht van het Ministerie van VWS.
  2. www.therapietrouwmonitor.nl
  3. Visser, de, E. Honderdduizenden patiënten verzuimen medicijnen te slikken: kosten lopen in de miljarden. De Volkskrant 22 sep 2017.
  4. www.medapp.nu